Như chúng ta đã biết, trẻ em lứa tuổi mầm non cơ thể còn non yếu, trẻ chưa có kiến thức, kĩ năng phòng tránh các tình huống gây nguy hiểm đến sức khỏe, tâm lý, thậm trí đe dọa đến tính mạng như những tai nạn thương tích, tình trạng bắt cóc, tình trạng trẻ bị xâm hại... Thực tế trong xã hội hiện nay, tình trạng trẻ em có nguy cơ bị mất an toàn, đe dọa nguy hiểm đến sức khỏe, tâm lý, tính mạng ngày càng gia tăng, phát triển với diễn biến phức tạp, tinh vi, khó kiểm soát gây bức xúc trong xã hội. Vì thế, đảm bảo an toàn cho trẻ ở trường mầm non là vấn đề quan trọng, mang tính cấp thiết mà mỗi giáo viên mầm non cần làm trong quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ.
I. Tầm quan trọng
Như chúng ta đã biết, trẻ em lứa tuổi mầm non cơ thể còn non yếu, trẻ chưa có kiến thức, kĩ năng phòng tránh các tình huống gây nguy hiểm đến sức khỏe, tâm lý, thậm trí đe dọa đến tính mạng như những tai nạn thương tích, tình trạng bắt cóc, tình trạng trẻ bị xâm hại... Thực tế trong xã hội hiện nay, tình trạng trẻ em có nguy cơ bị mất an toàn, đe dọa nguy hiểm đến sức khỏe, tâm lý, tính mạng ngày càng gia tăng, phát triển với diễn biến phức tạp, tinh vi, khó kiểm soát gây bức xúc trong xã hội. Vì thế, đảm bảo an toàn cho trẻ ở trường mầm non là vấn đề quan trọng, mang tính cấp thiết mà mỗi giáo viên mầm non cần làm trong quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ.
Để đảm bảo an toàn cho trẻ ở trường mầm non giáo viên cần lưu ý những điều sau đây:
Giáo viên phối hợp với nhà trường và phụ huynh tạo cho trẻ một môi trường an toàn, lành mạnh về sức khỏe, tâm lý và thân thể để trẻ được học tập, vui chơi.
Giáo viên phải được tập huấn kiến thức, kỹ năng về phòng và xử trí một số tai nạn thường gặp. Hàng năm nhà trường cần phối hợp với y tế địa phương tập huấn nhắc lại cho giáo viên và người trông trẻ về nội dung này.
Phải thường xuyên theo dõi, bao quát trẻ mọi lúc mọi nơi. Khi trẻ bị tai nạn phải bình tĩnh sử trí sơ cứu ban đầu tại chỗ, đồng thời báo cho nhân viên y tế, Ban giám hiệu nhà trường và cha mẹ để đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời cho trẻ.
Giáo viên tuyên truyền trực tiếp qua giờ đón trả trẻ hay thông qua zalo nhóm lớp để phụ huynh nhận thức và thực hiện các biện pháp an toàn cho trẻ để đề phòng những tại nạn có thể sảy ra tại gia đình, khi cho trẻ đến trường hoặc đón trẻ từ trường về nhà.
Thường xuyên giáo dục trẻ về một số biện pháp giúp trẻ hình thành và củng cố kỹ năng nhận biết và phòng tránh những nguy cơ không an toàn đối với bản thân trẻ.
Giúp trẻ nhận biết được những người có thể gây nguy hiểm cho trẻ như: người bị bệnh tâm thần, người say rượu, người lạ, người nghiện ma túy, người phóng nhanh vượt ẩu, người vượt đèn đỏ, người lừa đảo, người quen/người thân nhưng có biểu hiện gây nguy hiểm (ôm hôn, đụng chạm vào vùng nhạy cảm…).
Giúp trẻ biết được những hành động có thể gây nguy hiểm cho trẻ mà trẻ cần tránh: Tự ý đến gần, trêu chọc, đi theo, làm theo những yêu cầu của người lạ; Tự mở cửa cho người lạ vào nhà; Nhận quà hoặc đồ chơi, tiền, bánh kẹo, sách truyện của người lạ mà khi chưa được sự đồng ý của cô giáo, hay ông bà, cha mẹ trẻ.
Giúp trẻ nhận biết được những tình huống nguy hiểm cần được trợ giúp khi tiếp xúc với người lạ: Bị người lạ kéo đi, bị đánh, bị bế lên xe của người lạ; Bị người lạ cho ăn hoặc uống đồ vật lạ; Bị người lạ bịt miệng, ấp khăn vào mặt; Bị người lạ đụng chạm vào “vùng đồ bơi” trên cơ thể…; Đang ở nhà một mình thì phát hiện có người đột nhập vào nhà; Bị người lạ dò hỏi tên, số điện thoại của bố mẹ…
Giúp trẻ nhận biết tránh xa, không làm theo những yêu cầu nguy hiểm. Dạy trẻ biết từ chối những người có thể gây nguy hiểm để tự vệ như: Không mở cửa cho người lạ, không ăn hay uống bất cứ vật gì từ người lạ, không đi theo người lạ...
Giúp trẻ nhận biết có những hành động tự vệ phù hợp với mỗi tình huống: Khóc thật to, kêu cứu, vùng vẫy, chống trả, cắn vào tay họ, đá vào chỗ nguy hiểm của họ, hét thật to để mọi người chú ý đến mình và giúp đỡ mình, giả vờ gọi bố mẹ hoặc công an, nói lời dọa nạt…
Giúp trẻ nhận biết một số cách giúp đỡ người bị nạn: Nên giáo dục trẻ quan tâm, tích cực tìm cách giúp đỡ những người bị nạn nhưng phải đảm bảo an toàn cho bản thân mình. Có thể giúp bạn cùng chống trả người gây nguy hiểm, đánh lạc hướng người gây nguy hiểm, dọa nạt người gây nguy hiểm, cùng kêu cứu, gọi cho cô giáo, công an, bộ đội…
Giúp trẻ nhận biết báo cho cô giáo, người thân: Trẻ biết bố mẹ, cô giáo là những người thân, người đáng tin cậy nhất. Những người lạ có thể tin cậy là công an, bộ đội. Khi gặp tình huống nguy hiểm, trẻ phải: cố gắng gọi to nếu biết cô giáo hoặc ngưởi thân đang ở gần đó; nhớ số điện thoại của bố mẹ, cô giáo, của công an để gọi điện khi gặp nguy hiểm; tùy từng trường hợp cụ thể để gọi điện công khai hoặc bí mật.
Giúp trẻ nhận biết một số số điện thoại khẩn cấp khi gặp nguy hiểm:
112: Yêu cầu trợ giúp tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn.
113: Số điện thoại của công an
114: Yêu cầu cứu hỏa
115: Yêu cầu trợ giúp cứu thương.
Giúp trẻ nhận biết một số tai nạn thương tích có thể xảy ra ở trẻ lứa tuổi mầm non là: bỏng, ngã, ngộ độc, động vật cắn, liên quan đến giao thông, các vật sắc nhọn, các vật tự nhiên, đuối nước, điện giật, máy móc, ngạt thở, sét đánh, các nguyên nhân khác... và dạy trẻ cách phòng tránh.
Để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ mỗi ngày trẻ đến lớp, mỗi giáo viên mầm non cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, trang bị những kiến thức, kỹ năng đảm bảo an toàn cho trẻ để trẻ được phát triển toàn diện về mọi mặt khi đến trường mầm non./.
II. CÔNG TÁC AN TOÀN TRONG TRƯỜNG MẦM NON
Công tác đảm bảo an toàn cho trẻ trong trường mầm non là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ tại các trường mầm non. Trẻ ở lứa tuổi mầm non còn non nớt về thể chất, tâm lý và nhận thức, do đó việc đảm bảo môi trường học tập, vui chơi an toàn là trách nhiệm không chỉ của nhà trường mà còn của mỗi cán bộ, giáo viên và các bậc phụ huynh.
1. An toàn về thể chất
Nhà trường cần thường xuyên kiểm tra cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi nhằm đảm bảo không có nguy cơ gây tai nạn cho trẻ. Các khu vực như cầu thang, sân chơi, bếp ăn... phải được thiết kế đúng chuẩn, có rào chắn, biển cảnh báo và đảm bảo vệ sinh, không trơn trượt. Giáo viên phải luôn quan sát, hướng dẫn và hỗ trợ trẻ trong mọi hoạt động để phòng tránh các tai nạn như ngã, va chạm, hóc dị vật...
2. An toàn về dinh dưỡng và vệ sinh thực phẩm
Bếp ăn bán trú cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Thực đơn của trẻ phải được xây dựng khoa học, đảm bảo đủ dinh dưỡng, hợp vệ sinh và phù hợp với từng độ tuổi. Nguồn thực phẩm phải rõ ràng, tươi sạch và được kiểm tra thường xuyên.
3. An toàn trong phòng chống dịch bệnh
Công tác vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân cho trẻ cần được duy trì thường xuyên. Trường học cần có quy trình kiểm tra sức khỏe hàng ngày, cách ly khi phát hiện trẻ có dấu hiệu bệnh, đồng thời phối hợp chặt chẽ với phụ huynh trong việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ. Việc tuyên truyền, giáo dục kỹ năng phòng bệnh, giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ cần được lồng ghép vào các hoạt động giáo dục phù hợp.
4. An toàn trong giao tiếp, ứng xử và bảo vệ trẻ em
Mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên cần thực hiện nghiêm quy tắc ứng xử sư phạm, tuyệt đối không có hành vi bạo hành, la mắng hay đe dọa trẻ dưới mọi hình thức. Trẻ cần được yêu thương, tôn trọng và tạo điều kiện phát triển trong một môi trường tích cực, thân thiện và an toàn về mặt tâm lý.
5. Vai trò của phụ huynh và cộng đồng
Phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường, chia sẻ thông tin về tình trạng sức khỏe và tâm lý của trẻ để cùng nhau chăm sóc, giáo dục trẻ tốt nhất. Đồng thời, gia đình cũng cần trang bị cho trẻ những kỹ năng sống cơ bản và tạo môi trường an toàn tại nhà.
III. KẾT LUẬN
Việc đảm bảo an toàn cho trẻ mầm non không chỉ là trách nhiệm, mà còn là tình yêu thương và sự tận tâm đối với thế hệ tương lai. Hãy cùng nhau chung tay xây dựng một môi trường học tập an toàn, thân thiện và hạnh phúc cho mọi trẻ em!